Kısırlık (İnfertilite) Nedir?
Aile planlaması kapsamında eşlerin, bir yıl süre ile herhangi bir şekilde korunmaksızın düzenli olarak olarak devam eden cinsel ilişkilerine rağmen çocuk sahibi olamamaları ‘’infertilite’’ (halk arasındaki adı ile kısırlık) olarak adlandırılmaktadır.
Günümüzde kısırlığa ilişkin teşhis ve tedavi yöntemleri her ne kadar gelişmiş ve artmış olsa da bireysel veya toplumsal açıdan birtakım yanılgılar söz konusu. Bu yanılgılar bazen aileleri ve süreci psikolojik olarak olumsuz etkilerken bazen de yanlış teşhis ve bilinçsiz tedavilere neden olabilmektedir.
Her sorunda olduğu gibi önce nedenleri doğru bir şekilde belirlemek ve doğru kişilerin yardımıyla tedaviye başlamak önem arz etmektedir. Peki, yukarıda en genel hatlarıyla tanımladığımız infertilitenin nedenleri nelerdir? Kadınlarda ve erkeklerde infertilite oranı nedir?
Erkeklerde İnfertilite Nedenleri
Varikosel: Testislerdeki toplardamar genişlemesinin infertiliteye yol açabileceği düşünülüyorsa küçük bir operasyon ile düzeltilebilmektedir.
Sperm kanallarında tıkanıklık: Genellikle çeşitli enfeksiyonel rahatsızlıklar sonucu oluşan tıkanıklara kanalların ince oluşu ya da kist ve taşlar da neden olabilmektedir.
Vazektomi: Ülkemizde yaygın olmamakla birlikte, korunma yöntemi olarak sperm kanallarının cerrahi işlemle bağlanmasıdır. yeniden açılması mümkün olsa da sperm sayısını düşürebilmekte ve infertiliteye neden olabilmektedir.
Retrograd ejakülasyon: Genellikle mesane boynunun kapanmaması nedeni ile spermlerin, penisten dışarı atılmak yerine semenle birlikte mesaneye akmasıdır. Tedavi yöntemleri ise rahatsızlığın sebebine bağlı olup; kas egzersizleri ya da ilaçlarla tedavi edilebilmektedir.
İnmemiş testis: Doğumdan önce testis torbalarına yerleşmesi gereken testislerin inmemesi durumudur. İnfertilite nedeni ise vücut sıcaklığının altında bulunması gereken spermlerin, torbalara yerleşememesi ile vücut sıcaklığında kalmasıdır.
Kanser: Kanser tedavisinde kullanılan ilaçlar ve radyasyon, infertiliteye yol açabilmektedir.
Sigara ve alkol kullanımı, aşırı kilo, yüksek sıcaklığa maruz kalma ve yaş gibi etkenler de tek başlarına ya da yüksek oranda etkili olmasa da infertilite faktörleri arasında bulunmaktadır.
Kadın ve Erkekte İnfertilite Oranı
Toplumsal yanılgıların aksine, kadın ve erkekte infertilite oranı (değişkenler göz önüne alınmaksızın biyolojik olarak) eşit düzeyde olup %40’tır. %10’luk bir kısım çeşitli değişkenlerden oluşup ‘’kadın ve erkek ilişkili nedenlerden’’ meydana gelirken kalan %10’u ise bilinmeyen nedenler oluşturmaktadır.
Doğum kontrol ve korunma yöntemlerini bırakır bırakır bırakmaz çocuk sahibi olabileceğini düşünen çiftler ve en nihayetinde toplum, henüz infertilite teşhisi için çok erken olan ilk birkaç ayda bilinçsizce ‘’kısırlık teşhisi’’ koysa ve bir ‘’sorumlu’’ arasa da yeterli zaman ve detaylı bir inceleme olmaksızın infertiliteden söz edilemez.
Teşhis ve Tedavi Süreci
İnfertilite nedenleri kişiden kişiye ve çeşitli sebeplerle değişkenlik göstermekte olup teşhis ve tedaviler de bu sebepler doğrultusunda değişebilmektedir. Bu noktada atılabilecek en doğru ve bilinçli adım, doktorunuzla görüşmek olacaktır. Şikayet belirtilerinize bağlı olarak spermiyogram (semen analizi) ve diğer testler sizi en doğru teşhislere götürecektir. Kendi kendinize veya kulaktan dolma bilgilerle teşhis koymanız veya tedavi arayışına girmeniz fayda sağlamayacağı gibi zararla da sonuçlanabilir.
Burada infertilitenin en sık görülen nedenlerinden bahsettik ancak çok daha farklı etkenler söz konusu olabilmektedir. Zira küçükken geçirdiğiniz ateşli bir hastalıktan şu anki yaşam tarzınıza kadar infertiliteye neden olabilecek onlarca faktör sayılabilir. Bu nedenle en doğru teşhisi, sizi dinledikten sonra doktorunuz koyacak ve yine en doğru tedavi sürecini sizinle birlikte karar vererek doktorunuz belirleyecektir.
Her aşamada sizi çok iyi anladığımızı ve yalnız olmadığınızı belirttiğimiz ”Çocuk Sahibi Olmak İsteyenler” yazımızı da okuyabilirsiniz.
Sizlere stresten uzak, mutlu bir birliktelik ve sağlıklı nesiller yetiştireceğiniz bir aile dileriz.
